Słownik terminów

A

Agile

(zwinny) – to podejście, sposób działania i myślenia wspierające adaptację w złożonym, szybko zmieniającym się, niepewnym środowisku (patrz: VUCA). Istotą paradygmatu Agile jest empiryzm – wiedza wynika z doświadczenia, a decyzje podejmowane są na podstawie tego, co można zaobserwować. W działaniu objawia się to poprzez: sondowanie-rozumowanie-reagowanie.

Podejście zwinne opiera się na:

  • dobrych relacjach międzyludzkich, niezależnie od hierarchii, pełnionych funkcji, relacji  (dostawca<->klient, przełożony<->pracownik, nauczyciel<->uczeń), gdzie procesy, procedury i narzędzia podlegają stałemu wglądowi i adaptowaniu na rzecz ludzi i interakcji,
  • dopasowanych, wartościowych i jakościowych produktach i usługach realizujących potrzeby i wyzwania ich odbiorców, bez szczegółowych dokumentacji i specyfikacji,
  • współpracę z klientami, odbiorcami naszych usług i produktów opartą na zaufaniu, ograniczając formalne umowy do niezbędnego minimum,
  • reagowaniu na zmiany zamiast realizacji i ścisłemu podążaniu za założonymi planami, dzie te podlegają regularnemu wglądowi i adaptacji do zmieniającego się otoczenia i potrzeb odbiorców.

Założenia podejścia zwinnego zostały opisane w 12 zasadach:

  • najwyższy priorytet kładziony jest na zadowolenie klienta, odbiorcy poprzez wczesne i ciągłe dostarczanie wartościowych produktów,
  • być gotowym na zmiany wymagań nawet na późnym etapie rozwoju produktów czy usług,
  • dostarczanie funkcjonujących produktów i usług często, w kilkutygodniowych lub kilkumiesięcznych odstępach (im częściej, tym lepiej),
  • zespoły biznesowe i wytwórcze muszą ściśle ze sobą współpracować w codziennej pracy przez cały czas trwania projektu,
  • tworzenie projektów wokół zmotywowanych ludzi, zapewniając im potrzebne środowisko oraz wsparcie i zaufanie, że wykonają powierzone zadanie,
  • najbardziej efektywnym i wydajnym sposobem przekazywania informacji zespołom wytwórczym i wewnątrz nich jest rozmowa twarzą w twarz,
  • działające produkty czy usługi są podstawową miarą postępu i sukcesu,
  • procesy zwinne umożliwiają zrównoważony rozwój. Sponsorzy, pracownicy oraz użytkownicy powinni być w stanie utrzymywać równe tempo pracy,
  • ciągłe skupienie na technicznej doskonałości i dobrym projektowaniu zwiększa zwinność,
  • prostota – sztuka minimalizowania ilości koniecznej pracy – jest kluczowa,
  • najlepsze rozwiązania i projekty pochodzą od samoorganizujących się zespołów,
  • w regularnych odstępach czasu zespół analizuje możliwości poprawy swojej wydajności, a następnie dostraja i dostosowuje swoje działania do wyciągniętych wniosków.

Wokół podejścia Agile powstało wiele metod pracy, działania, tworzenia produktów, realizowania projektów, które je wspierają (ramy działania Scrum, metoda Kanban, czy w edukacji eduScrum).

Agile w edukacji

Mimo, że sam Manifest Agile powstał w środowisku programistycznym (2001 rok) i bezpośrednio nawiązuje do wytwarzania oprogramowania, jego przesłanie rozpatrywane jest dziś uniwersalnie. Adaptowały nie tylko liczne obszary, branże, ale także świat edukacji.

  • Ludzie i interakcje ponad programy nauczania i narzędzia.
  • Uczenie się w celu osiągania postępów ponad kompleksowy transfer wiedzy.
  • Współpraca uczniów i nauczycieli ponad odgórnie ustalone reguły.
  • Reagowanie na zmiany ponad podążanie zgodnie z planem,

*nie odrzucamy tego co po prawej, ale bardziej wartościowe jest dla nas to co po lewej

B

Hasło

hasło do słownika

C

Hasło

hasło do słownika

D

Definicja Frajdy (ang. Definition of Fun)

Kontrakt zespołu, w oparciu o potrzeby jego członków (uczniów). Podczas formowania zespołu, uczniowie odpowiadają na pytania „Czego potrzebujemy, aby uczyć się wzajemnie, w przyjaznej atmosferze?”, „O co prosimy siebie nawzajem”?, „Czego potrzebujemy, aby uczyć się efektywnie?”

E

Estymacja

Szacowanie

eduScrum

To aktywny proces edukacyjny oparty na współpracy i ramach działania zespołów uczniowskich, dzięki którym uczniowie mogą adaptacyjnie rozwiązywać złożone projekty, wyzwania, tak aby w kreatywny i efektywny sposób, osiągać cele edukacyjne oraz osobisty rozwój w najbardziej jakościowy sposób.

Jego twórcą jest Willy Wijnands. Inicjator i współtwórca Lightschools, nauczyciel-pasjonat chemii i fizyki w Ashram College w Alphen aan de Rijn i trener Aikido. Współtwórca światowej inicjatywy „Agile in Education” współautor „Agile and Lean Concepts for Teaching and Learning”.

F

Formowanie zespołów

Zespoły uczniów tworzy się na podstawie kompetencji. Sugerowana liczba osób w zespole to 4. Mniej niż 3 osoby może być zbyt mało, aby osiągnąć cel projektu, a więcej niż 5 dokłada złożoności na poziomie koordynacji, komunikacji.

Nauczyciel komponuje taki zestaw kompetencji, jaki chciałby, aby uczniowie rozwijali w danym projekcie (Sprincie). Uczniowie oceniają się sami, a w wersji zaawansowanej mogą dodać także swoje kompetencje, które chcą rozwijać. Losowo wybrani „kapitanowie”, dobierają do swojego zespołu osoby anonimowo, na zasadzie komplementarności.

G

Hasło

hasło do słownika

H

Hasło

hasło do słownika

I

Hasło

hasło do słownika

J

Hasło

hasło do słownika

K

Kryteria celebracji

Przed przystąpieniem do realizacji celu nauki (CO i PO CO), nauczyciel określa Kryteria Celebracji (ang. Celebration Criteria), czyli takie elementy, które  wynikają z podstawy programowej, terminów, minimum punktów, jakie uczniowie powinni otrzymać z testów, wytycznych dotyczących form prezentacji, ich wielkości itp..

Jest to narzędzie pomagające nauczycielowi i uczniom monitorować, testować i poprawiać jakość uczenia się, wymagania jakie projekt ma osiągnąć.

Przygotowuje je nauczyciel przed rozpoczęciem projektu i omawia je z uczniami. Na Kryteria Celebracji składają się na przykład: wymagania do testów, formy prezentacji, ich zakres, oczekiwania i jak będą one oceniane, ale również terminy i inne wymagania dotyczące pracy, która ma zostać dostarczona. Zespół Uczniów samodzielnie określa zadania i czynności do wykonania, w taki sposób, by działać zgodnie z Kryteriami Celebracji. Uczniowie mogą też dodawać własne Kryteria Celebracji do swojego projektu. Podobnie jest w sytuacji, gdy nauczyciele wraz z uczniami współdecydują, jakie efekty chcą osiągnąć.

L

Hasło

hasło do słownika

M

Hasło

hasło do słownika

N

Hasło

hasło do słownika

O

Hasło

hasło do słownika

P

hasło do słownika

Q

Hasło

hasło do słownika

R

Retrospektywa

hasło do słownika

Refleksja osobista

hasło do słownika

S

Szacowanie

hasło do słownika

T

Tablica eduScrum

hasło do słownika

U

Hasło

hasło do słownika

V

vuca

Świat VUCA to rzeczywistość, którą cechuje zmienność (volatility  – V),

niepewność (uncertainty – U), złożoność (complexity – C) oraz wieloznaczność

(ambiguity – A). Termin VUCA pochodzi z teorii przywództwa Warrena Bennisa i Burta Nanusa. Po raz pierwszy został użyty pod koniec lat 80. W. Bennis, B. Nanus, Leaders. The Strategies for Taking Charge, Harper & Row, New York, 1985.

W

Wykres postępu

hasło do słownika

Y

Hasło

hasło do słownika

Z

Hasło

hasło do słownika